Spośród pionierów staropolskiej refleksji dyplomatycznej najmniej wiadomo dotychczas o Ławrynie Piaseczyński. Urodził się on około połowy XVI wieku na Rusi. Za sprawą protektora, Franciszka Krasińskiego, udało mu się jeszcze za panowania Zygmunta Augusta dostać na służbę w kancelarii koronnej.
Dzięki tej funkcji w 1585 r. prawdopodobnie miał okazję uczestniczyć w poselstwie na Krym, co okaże się znakomitym przygotowaniem dla jego późniejszej kariery. Badacze nie są zgodni, kiedy Piaseczyński awansował na stanowisko sekretarza królewskiego – Petro Kułakovski twierdzi, że stało się to około roku 1591. Mniej więcej w podobnym okresie przyznano Rusinowi podkomorstwo bracławskie. Podczas trzeciego bezkrólewia Piaseczyński – w przeciwieństwie do Warszewickiego, o którym pisałem uprzednio – szczęśliwie poparł kandydaturę Zygmunta Wazy. Nowy monarcha chętnie wykorzystywał dyplomatyczne talenty Rusina oraz jego doświadczenie w poselstwach na Krym. Właśnie tam bowiem wysłał go, w charakterze posła wielkiego, co najmniej trzykrotnie w latach 1601, 1602, 1603. Choć główny cel tych poselstw, zawarcie rozejmu z Chanatem, nie został osiągnięty, to dyplomata i tak spotkał się z przychylnymi ocenami swojej pracy, ciesząc się niezmiennie zaufaniem przełożonych. To właśnie na doświadczeniach krymskich oparł się autor, pisząc Powinności poselskie extra regnum – dziełko wyjątkowe, w którym liczne i zawiłe problemy z dziedziny praktyki dyplomatycznej ujęte zostały w sposób niezwykle lapidarny i przejrzysty, bardziej przypominając zbiór przykazań niż dywagacyjny, humanistyczny traktat, jakim był o dekadę wcześniejszy De legato et legatione Krzysztofa Warszewickiego.
Najważniejsze źródła:
Dubas-Urwanowicz Ewa: Piaseczyński Ławryn, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXV, Wrocław 1980, s. 805-808.
Kołodziejczyk Dariusz: The Crimean Khanate and Poland-Lithuania. International Diplomacy on the European Periphery (15th–18th Century). A Study of Peace Treaties Followed by Annotated Documents, Leiden-Boston 2011.
Kulakovsʹkyy Petro: Kantselyariya Rusʹkoyi (Volynsʹkoyi) metryky 1569 -1673 rr. Studiya z istoriyi ukrayinsʹkoho regionalizmu v Rechi Pospolytiy, Ostroh 2002 / Кулаковський Петро, Канцелярія Руської (Волинської) метрики 1569 -1673 рр. Студія з історії українського реґіоналізму в Речі Посполитій, Острог 2002.
Źródło graficzne:
https://stock.adobe.com/it/images/russian-warriors-16th-century/49910580?prev_url=detail
